Mimarlık Okulları Bölüm Başkanları İletişim Grubu Toplantısı 54

MOBBİG 54 | Fırat Üniversitesi, Elazığ, 9-10 Haziran 2023

MİMARLIK VE DEPREM; Yapılı Çevrede Yıkıcı Bir Afete Yönelik Tasarımlar/Yaklaşımlar/Bakış Açıları

Son yıllarda dünyanın ve ülkemizin pek çok yerinde yaşanan olağanüstü gelişmeler, insan yaşamının ve yaşam koşullarına dair her türlü girdinin yoğun bir şekilde sorgulanmasına, eleştirilmesine ve yeniden ele alınmasına sebep olmaktadır. Pandemi, savaş, iklimsel krizler ve 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen büyük depremler, ülkemizde söz konusu sorgulamanın ve eleştirilerin somut değişimlere ve yeni adımlara ön ayak olması gerektiğini bir kez daha göstermiştir. Depremin etki alanının çok geniş olması, atılması gereken adımların aciliyetini ve hayati düzeyini de çarpıcı bir şekilde arttırmıştır.

Birleşmiş Milletler raporuna göre, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan depremlerden yaklaşık 9 milyon insan direkt olarak etkilenirken; 1,5 milyon insan ise evsiz kalmıştırⁱ. Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Kilis, Gaziantep, Elazığ illeri ile Sivas’a bağlı Gürün ilçesinin afet bölgesi ilan edilmesiyle devam eden yıkıcı süreçte yaşam alanlarımızın yapı ve kent ölçeğinde tasarımı, mühendislik bilgisi içeren detaylar, yapılaşmaya ve uygulamaya yönelik her türden hukuksal veri ile yapı kullanıcılarının kontrollü/kontrolsüz müdahaleleri de dâhil olmak üzere pek çok konu uzun süre gündemde kalmıştır. Depremlerin ardından yaklaşık 116-210 milyon ton molozun oluşacağına yönelik tahminlerⁱ, bu molozların kaldırılması, değerlendirilmesi ve afet bölgelerinin yeniden inşasına yönelik çalışmalar için gerekecek süre de göz önünde bulundurulduğunda, bahsi geçen konuların uzun yıllar boyunca tartışılmaya devam edeceğini ifade etmek mümkündür.

Tüm bu gelişmeler ve yapılı çevreye dair güncel değerlendirmeler göz önünde bulundurulduğunda, Mimarlık Okulları Bölüm Başkanları İletişim Grubu (MOBBİG) 54. toplantısı kapsamında, gerek 24 Ocak 2020 depreminde merkez üssü olarak etkilenen, gerekse 6 Şubat 2023 depremlerinde afet bölgesi ilan edilen Elazığ’da, ‘Mimarlık ve Deprem’ ilişkisini ele alan tartışmaların gerçekleştirileceği bir atölye kurgulanmıştır. Böylece son 3 yıl içinde 3 büyük deprem geçiren bir bölgenin oldukça kritik bir noktasında konumlanan kentte çeşitli alt-atölyeler ile çok disiplinli etkileşimlerin ortaya koyulması öngörülmüştür. Bu bağlamda başta mimarlar olmak üzere ‘Mimarlık ve Deprem’ ilişkisine dair alanlarla ilgili tüm araştırmacıları, depremin çok yönlü olarak yıkıcı etkilerini azaltmak; aynı zamanda deprem sonrası yeniden yapılanma sürecine yönelik görüşlerini paylaşmak ve insanlara daha güvenli bir gelecek sağlayabilmek adına 9-10 Haziran 2023 tarihlerinde Fırat Üniversitesi Mimarlık Bölümü ev sahipliğinde gerçekleştirilmesi planlanan 54. MOBBİG toplantısında bir araya gelmeye davet ediyoruz.

Doç. Dr. Ayça Gülten

Mimarlık Bölüm Başkanı

Fırat Üniversitesi